“ Tự khởi nghiệp hay đi làm công ?”.Thực
ra, cốt lõi của bài toán là “ mục tiêu cá nhân” và “ sự phù hợp với cá tính” của
từng người.
Tôi hiện tại đang làm
việc cho một công ty về SEO. Khi ngồi lần mò tìm hiểu để viết bài cho một trang
web, với nội dung “ Khởi nghiệp”, tôi chợt nhớ lại quãng đường mà tôi đã đi qua, những công
việc mà tôi đã làm.
Cũng giống với các bạn
trẻ bây giờ, tôi thích tự lập với một cuộc sống tự do. Thích được làm những gì
mà mình yêu thích, đam mê. Nhưng không phải hoàn cảnh nào cũng cho phép ta được
sống như ý ta muốn, hay chí ít là nó không đơn giản như thế. “ Tự khởi
nghiệp hay
đi làm công ?”, tôi luôn tự hỏi bản thân mình như vậy. Thực ra, cốt lõi của bài
toán là “ mục tiêu cá nhân” và “ sự phù hợp với cá tính” của từng người. Nếu
việc kiếm tiền là điều quan trọng nhất trong quan niệm sống thì phải nhớ là cả
hai con đường đều mang đến sự giàu có mà bạn không thể hình dung nổi nếu thành
công như mong muốn.Cái khác biệt chính yếu là sự tự do.
Có người sẽ thích một
chuyến lữ hành êm đẹp, nhàn nhã…giống như một chuyến du lịch theo tour. Bạn chỉ
việc bỏ ra ít tiền, thời gian và cứ thế làm theo những gì đã được chỉ định sẵn,
không có gì ngạc nhiên hơn. Nhưng cũng có những người thích đi “phượt” , thích
tự lên kế hoạch để khám phá những con đường, những vùng đất mà ít người dám đi,
không biết tới. Cuối cùng, luôn luôn có người thoả mãn với quyết định của mình
và có người cho là mình đã sai trái với lựa chọn.
Vì thế, một chiếc lược
mang nhiều thành công cho nhiều người là đi làm công trong một thời gian để học
kỹ năng, tạo mạng lưới quan hệ, lấy uy tín…rồi ra khởi nghiệp.
Do đó, khi bắt đầu
hành trình, phải biết rõ mục tiêu và cá tính của mình hơn cũng như phải sẵn
sàng trả giá cho những đòi hỏi khác nhau, từ vật chất đến tinh thần. Không ai
có thể tư vấn chính xác cho mình về câu hỏi này. Và không ai có thể minh định
là bạn sẽ thành công hay thất bại ở cuối chặng đường. Nhưng chuẩn bị là yếu tố
quan trọng khi gặp được cơ hội.
Sau khi đã quyết định
về phần căn bản, bạn sẽ đối diện với những thử thách và chi tiết thực hiện, đôi
khi trái ngược hẳn với những dự đoán và tình huống thông thường. Việc tìm giải
pháp và khả năng xử lý sẽ quyết định kết quả tối hậu.
Những vấn nạn thường gặp khi làm chủ một doanh nghiệp thay vì đi làm công có thể tóm lược như sau:
1. Phải tự điều hành doanh nghiệp
Những vấn nạn thường gặp khi làm chủ một doanh nghiệp thay vì đi làm công có thể tóm lược như sau:
1. Phải tự điều hành doanh nghiệp
Theo định nghĩa của
tôi, một doanh nghiệp đúng nghĩa và lý tưởng là một tổ chức tự điều hành, tự
tăng trưởng, tự sinh lợi mà không cần đến chủ. Sau một thời gian khởi nghiệp và
nuôi dưỡng, người sáng lập doanh nghiệp có thể rời bỏ tổ chức mà không phương
hại đến hoạt động. Như vậy mới là đạt được mục tiêu tối hậu: sự tự do. Nếu phải
ôm lấy công ty suốt ngày dù không còn động lực hay ý thích, thì thực ra bạn đã
tạo cho mình một “công việc”, không phải một “doanh nghiệp”.
Do đó, bạn phải cố gắng từ ngày đầu, tạo một tổ chức, từ nhân sự đến cơ sở và phương thức quản trị, sao cho vai trò điều hành trực tiếp của bạn càng ngày càng trở nên không cần thiết. Bạn phải làm sao để sản phẩm công ty tự tiếp thị bằng thương hiệu, công nghệ hay hệ thống. Khi Microsoft tự điều hành, Bill Gates mới có “tự do” để đi làm từ thiện như đam mê sau này.
Hãy nhớ câu nói của một doanh nhân nổi tiếng,” Công ty bạn không thể vĩ đại trừ khi nó tự vĩ đại mà không cần bạn – Your company can’t be great unless it’s great without you.”
Do đó, bạn phải cố gắng từ ngày đầu, tạo một tổ chức, từ nhân sự đến cơ sở và phương thức quản trị, sao cho vai trò điều hành trực tiếp của bạn càng ngày càng trở nên không cần thiết. Bạn phải làm sao để sản phẩm công ty tự tiếp thị bằng thương hiệu, công nghệ hay hệ thống. Khi Microsoft tự điều hành, Bill Gates mới có “tự do” để đi làm từ thiện như đam mê sau này.
Hãy nhớ câu nói của một doanh nhân nổi tiếng,” Công ty bạn không thể vĩ đại trừ khi nó tự vĩ đại mà không cần bạn – Your company can’t be great unless it’s great without you.”
2. Luôn luôn phải lên kế hoạch
Khi bạn làm việc cho
một công ty, phần lớn họ đã có sẵn một kế hoạch kinh doanh tổng thể và đã tạo được những cơ
chế vận hành hữu hiệu. Ở những công ty lớn đa quốc, kế hoạch là nhóm chuyên gia
làm nghiên khảo về đủ mọi vấn đề và đề nghị giải pháp lên cấp trên.
Người chủ doanh nghiệp thường vấp ngã và làm những quyết định kém cỏi vì thiếu thì giờ cũng như chuyên viên để lên kế hoạch. Tầm nhìn bị giới hạn tạo ra những lạc quan vô lối vì thiếu sót một kế hoạch kinh doanh bài bản khi khởi nghiệp. Họ thường đổ lỗi cho việc thiếu tiền để đốt ngắn nhu cầu tối ưu này.
Sau khi bắt tay vào việc, chủ doanh nghiệp nhỏ thường không có nguồn lực để điều nghiên các công nghệ đột phá, cách làm sáng tạo của những đối thủ, sự thay đổi về ý thích của người tiêu dùng…nên kế hoạch điều chỉnh các hoạt động của công ty gần như không có. Dựa vào thành công của những chiến thuật trong quá khứ không bảo đảm cho hiệu năng bền vững sau này. Sự tụt hậu sẽ lần hồi lan toả.
Jim Rohn có phán,” Nếu
bạn không thiết lập kế hoạch cho mình, bạn sẽ làm theo kế hoạch của người khác.
Và đoán thử kế hoạch đó như thế nào: KHÔNG CÓ GÌ CẢ– If you don’t design your
own plan, chances are you’ll fall into someone else’s plan. And guess what they
have planned for you? Nothing.”
3. Luôn luôn phải chăm chú vào mục
tiêu
Mỗi ngày, khi ngồi vào
bàn làm việc, bạn phải bỏ hết thì giờ làm cho xong những việc đã giao phó, với
mục tiêu đã định rõ từ người chủ. Ngay cả CEO của một công ty đại chúng lớn
cũng phải chăm chú vào mục tiêu sao cho lợi nhuận quý này, năm này đạt chuẩn để
cổ phiếu không tụt giá và ban quản lý bị cho thôi việc.
Áp lực “focus” này sẽ
không đè nặng trên vai người chủ doanh nghiệp, nhất là khi ông bà ta đã kiếm
được một chút positive cash flow (dòng tiền lưu chuyển dương). Đây là thời điểm
mà quản lý doanh nghiêp hay thả nổi và chạy theo những bầy đàn của lợi nhuận
siêu tốc, vài sĩ diện hảo và các đầu cơ mạo hiểm. Tóm lại, khi công ty sẽ đối
mặt với nhiều rủ ro nhất trong nguy cơ tụt hậu.
Để tránh tình huống nguy hiểm này, chủ doanh nghiệp phải chăm chú vào những chuyện có thể là nhàm chán trong hoạt động hàng ngày: xây dựng thương hiệu, gia tăng giá trị của sản phẩm, tìm kênh tiếp thị mới, cải tiến cơ chế, sàng lọc nhân tài hay gây thêm quỹ vốn, tạo sức mạnh mới cho tài chánh…
Khi có chút thành
công, chủ doanh nghiệp không thiếu những cám dỗ từ cơ hội mới hay bạn bè mới.
Nhưng nếu xao lãng các nhiệm vụ phải làm cho mục tiêu chính yếu ban đầu của
công ty, người chủ có thể mất cả chì lẫn chài.
4. Thất bại không thể là một lựa chọn
Một người làm công với đầy đủ kỹ năng và kinh nghiệm có thể bỏ việc ngang và tìm cơ hội khác. Có thể họ chỉ mất vài tháng không lương và lại tiếp tục mọi phúc lộc đang được hưởng thụ. Nhưng người chủ doanh nghiệp không may mắn đến vậy.
4. Thất bại không thể là một lựa chọn
Một người làm công với đầy đủ kỹ năng và kinh nghiệm có thể bỏ việc ngang và tìm cơ hội khác. Có thể họ chỉ mất vài tháng không lương và lại tiếp tục mọi phúc lộc đang được hưởng thụ. Nhưng người chủ doanh nghiệp không may mắn đến vậy.
Khi bỏ cuộc, ngoài
chuyện mất hết tài sản đã ký cóp xây đắp bao nhiêu năm, họ còn đánh mất mọi
danh dự và tự trọng trong mắt rất nhiều người thân: từ gia đình bạn bè đến nhân
viên đối tác hay khách hàng. Nặng nề nhất là trách nhiệm với những
“skateholders” đã đầu tư nhiều công sức và tiền bạc vào doanh nghiệp.
Tinh thần “không thể thua” khi khởi nghiệp là một động lực tốt; nhưng nó cũng là một áp lực quá lớn sẵn sàng huỷ diệt hạnh phúc gia đình, sức khoẻ cá nhân, tâm thần an bình và làm thay đổi nhiều cá tính đáng yêu.
Như trong thánh kinh Thiên Chúa Giáo,” Tốt gì khi chúng ta có thể chiếm đoạt thế giới, nhưng phải trao đổi bằng linh hồn mình?”
Tinh thần “không thể thua” khi khởi nghiệp là một động lực tốt; nhưng nó cũng là một áp lực quá lớn sẵn sàng huỷ diệt hạnh phúc gia đình, sức khoẻ cá nhân, tâm thần an bình và làm thay đổi nhiều cá tính đáng yêu.
Như trong thánh kinh Thiên Chúa Giáo,” Tốt gì khi chúng ta có thể chiếm đoạt thế giới, nhưng phải trao đổi bằng linh hồn mình?”
5. Phải biết sống cô đơn và tự tạo động lực
Mặc cho những tiếng
cười thâu đêm trong các dạ tiệc, mặc cho những hào nhoáng vật chất khoác lên
thân mình 24/7, mặc cho những chiêu PR bao quanh hàng ngày…không ai cô đơn
nhiều hơn một doanh nhân, khi thành công hay khi thất bại. Tôi chia sẻ nhiều
lần với các bạn doanh nhân trẻ là đừng bao giờ than vãn hay khoe khoang với bất
cứ ai, dù “bạn bè”. Nếu mình thua, họ sẽ hể hả trong lòng; nếu mình thắng, họ
sẽ ghen tị. Hollywood có câu nói, “đừng bao giờ để bọn chúng thấy mình đổ mồ
hôi (don’t let them see you sweat)”.
Tổng Thống Truman thì
thực tế hơn,”nếu bạn cần một người bạn, hãy nuôi một con chó”. Trong cái cô đơn
trên đỉnh hay dưới đáy đó, bạn phải tự tạo một động lực cho mình để tiếp tục đi
tới hay đứng dậy. Đây là điều khó khăn nhất người chủ doanh nghiệp phải đối
diện.
0 nhận xét :
Đăng nhận xét